Licht

Briljant, megalomaan, onuitvoerbaar. Dit is slechts een greep uit de woorden die zijn gebruikt om de gigantische operacyclus LICHT, geschreven door componist Karlheinz Stockhausen, te beschrijven. Hij deed 26 jaar over het schrijven van deze larger-than-life opera, waarvan de uitvoering dagen zou duren en die hij pas in 2003 afrondde, vier jaar voor zijn dood. Zijn magnum opus is echter nooit uitgevoerd; het was productioneel te ingewikkeld, logistiek zo goed als onmogelijk en daarnaast domweg te duur. Geen operagezelschap waagde zich eraan.

Tot De Nationale Opera, Holland Festival, het Koninklijk Conservatorium en de Stockhausen Foundation for Music besloten om de uitdaging aan te gaan en de langste uitvoering van de operacyclus ooit, in regie van de internationaal vermaarde regisseur Pierre Audi, in 2019 op de planken te brengen. Hoogendijk was er vanaf het eerste moment bij en heeft het volledige productieproces gevolgd. We zien hoe vijfhonderd musici en dansers het uiterste mogelijk proberen te maken en hoe groot de belangen en ambities zijn.

Stockhausen was een pionier op het gebied van elektronische muziek en liet ongekend veel sporen na in de muziekgeschiedenis. Hoogendijk maakt ons deelgenoot van zijn mystieke universum, waarin twee obsessies een rol speelden: zijn toewijding aan zijn werk en zijn eindeloze zoektocht naar liefde. Ze spreekt zijn kinderen en vier vrouwen waarmee Stockhausen zijn leven heeft gedeeld. Met twee van hen, Suzanne Stephens en Kathinka Pasveer, werkte en woonde hij de laatste periode van zijn leven samen. Als muzikaal en dramaturgisch adviseur (Stephens) en muzikaal leider (Pasveer) hebben beiden een leidende rol in de operacyclus. Zij bewaken Stockhausen’s erfgoed met verve, wat tot discussies leidt met Audi die het werk wil moderniseren en toegankelijk maken voor een nieuw publiek. Zoals Stockhausen zijn eigen weg volgde bij het componeren van LICHT, zo wil ook Audi zijn stempel drukken op het meesterwerk. Voor de vrouwen is deze productie een unieke kans om het werk van hun mentor, meester en geliefde eindelijk als cyclus uitgevoerd te zien. De druk op de productie is hoog, de belangen en ambities zijn groot. Steeds prangender wordt de vraag: wat wilde Stockhausen zelf zeggen met zijn epische meesterwerk?